کانتنت گپ (Content gap = شکاف محتوا) لیستی از موضوعاتی است که رقبا و کسب و کارهای مشابه در نقشه مسیر مشتری خود کمتر به آن پرداختهاند و میتوان با بررسی دقیق، این شکافهای محتوایی را پیدا و با تولید محتوای مناسب آن را پر کرد؛ که در نهایت نقشه مسیر بهتری برای مخاطب خود در نظر گرفته باشیم.
کانتنت گپ یا content gap در بازاریابی محتوایی چیست؟
یکی از کارهای متداول برای شروع فعالیت بازاریابی محتوایی، بررسی کسب و کارهای مشابه است. این کار ایدهها و نکتههای مهمی را از آن صنعت نمایان میکند؛ اما یک نکته مهم دارد. وقتی شما کسب و کارهای رقبا و مشابه را بررسی میکنید؛ ذهنتان تصویر و ساختار مشخصی از تولید محتوا، مانند سایر رقبا را شکل میدهد. در این شرایط ذهن شما یک ساختار مشابه را به وجود میآورد و سایر فرصتها و ایدهها را کمتر میبینید.
از کارهایی که در این شرایط میتوانید انجام دهید استفاده از کانتنت گپ است. شکاف محتوایی یا کانتنت گپ، لیستی از محتوای کمتر توجه شده توسط رقبا و کسب و کارهای مشابه در نقشه مسیر مشتری است که میتوان با بررسی آنها شکاف محتوایی را پیدا و آن را پر کرد تا مسیر بهتری برای مخاطب به وجود آورد.
چگونه شکاف محتوایی (Content gap) را پیدا کنیم؟
برای پیدا کردن کانتنت گپها راههای زیادی وجود دارد. برخی از این راهها به صورت دستی و بررسی توسط خودمان پیدا میشوند و برخی دیگر با استفاده از ابزارهایی که به تحلیل رفتار مخاطب در فضای وب میپردازند. در این بخش میخواهم تجربه خودم را از کانتنت گپها و نحوه پیدا کردن آنها به اشتراک بگذارم.
برای اینکه کانتنت گپها را بیابید به اطلاعات زیر نیاز دارید:
- شناسایی دقیق مخاطب
- درخت محتوا
- نقشه مسیر مشتری
در قدم اول میبایست شناخت کافی از مخاطب خود داشته باشید. شناخت مخاطب به معنی کسب اطلاعات کافی از دموگرافی، الگوی رفتار دیجیتال، نیازها، علایق و … مخاطب است. بخش مخاطبشناسی از دایره بازاریابی محتوایی به این موضوع میپردازد.
درخت محتوا هم لیستی از مهمترین موضوعات و دستهبندی محتوایی است؛ که با توجه به مخاطب کسب و کار شناسایی و تدوین شده است.
نقشه مسیر مشتری، مسیر حرکت مخاطب از زمانیست که به عنوان یک کاربر به سایت رسیده، وارد آن شده و در نهایت با خرید محصول یا سرویس شما به مشتری تبدیل میشود. تمام محتوایی که در هر مرحله برای تغذیه مخاطب تولید و منتشر میشود در نقشه مسیر مشخص میشود.
مرور با یک مثال
برای درک بهتر، بیایید یک مثال ساده را باهم مرور کنیم (در این مثال فرایند و آنچه اتفاق میوفتد مهم است و جزئیات اهمیتی ندارد).
تصور کنید میخواهید مخاطب یک فروشگاه اینترنتی اسباب بازی را بررسی کنید. مخاطبان متفاوتی را میتوان برای آن متصور شد. کودکان، پدران و مادران عمده مخاطبان ما در این مثال هستند. در ادامه به مخاطب «پدر» میپردازیم.
لیستی از چالشها، نیازها و خدمات محتوایی که میتوان برای این مخاطب یعنی پدر مشخص کرد به شرح زیر است:
یک مرد میانسال بین ۳۰ تا ۴۰ سال است. خرید اسباب بازی مناسب برای کودک که بداند به رشد ذهنی او کمک میکند از چالشهای مهم او است. نیاز دارد مرکزی که اسباب بازیهای مناسب فرزندش با توجه به سن و جنسیت او تولید میکند را شناسایی و در صورت لزوم از آن خرید کند.
در بخش درخت محتوا احتمالا چیزی شبیه لیست زیر را خواهید داشت.
- خرید اسباب بازی
- خرید اسباب بازی با کیفیت
- خرید اسباب بازی ایرانی
- امکان خرید اینترنتی
- انواع اسباب بازی
- اسباب بازی مناسب دختران
- اسباب بازی مناسب پسران
- رشد ذهنی
- اسباب بازی تقویتکننده ذهن
- راهنمای خرید اسباب بازی مناسب
شما در این لیست یک مثال خیلی ساده از یک درخت محتوا که نشاندهنده مهمترین بخشبندیهای محتوایی این سایت است را مشاهده میکنید.
و در آخرین قسمت به سراغ نقشه مسیر خواهیم رفت. پدر میخواهد اولین بررسیها را درباره خرید اسباب بازی برای فرزندش در اینترنت انجام دهد. بنابراین شروع به جستجو کرده و ادامه میدهد. چیزی شبیه فرآیند زیر:
مسیر اول؛ آگاهی از برند
- راهنمای خرید اسباب بازی
- انتخاب اسباب بازی مناسب
مسیر دوم؛ انتخاب اسباب بازی
- بررسی انواع اسباب بازی
- بررسی انواع اسباب بازی پسرانه
- مطالعه مطالبی درباره اسباب بازی مناسبی که باعث تقویت ذهن میشود
مسیر سوم؛ خرید اینترنتی اسباب بازی
- تولیدکننده بهترین اسباب بازی ایرانی در کشور
- ارائهدهنده اسباب بازی با کیفیت عالی و قیمت مناسب
در این نقشه مسیر خیلی ساده، شما محتوای کلی که در هر بخش نیاز است مخاطب (پدر) دریافت کند، را مشاهده کردید. حالا نوبت پیدا کردن کانتنت گپهاست.
برای پیدا کردن کانتنت گپها از روشهای زیر میتوانید استفاده کنید.
با استفاده از ابزارهای پیدا کردن کلیدواژهها (مانند سایت Kwfinder) کلیدواژههای مناسب به درخت محتوایی و نقشه مسیر مشتری را پیدا کنید. از لیست موجود شروع به جستجو در گوگل کنید و ببینید چقدر محتوای مفید در راستای سه بخش مخاطبشناسی، درخت محتوا، نقشه مسیر پیدا میکنید. در بررسیهای خود به کیفیت و کمیت محتوای تولید شده در نتایج جستجو دقت کنید. هر چقدر محتوا کیفیت پایین و کمیت کمتر داشته باشد؛ شما به کانتنت گپهای بیشتری نزدیک شدید.
سایتهای رقبا را رصد کنید و ببینید موضوعات شما را تا چه اندازه پوشش دادهاند. حتی اگر در آن زمینه محتوایی تولید کردند آیا نکته یا میکرو محتوایی هست که از نگاه آنها جا مانده باشد؟ شما میتوانید ارزش افزوده بیشتری اضافه کنید!؟
در ادامه مثال قبل، یکی از کلیدواژهها میتواند «اسباب بازی مناسب پسران ۲ تا ۶ سال» باشد. وقتی شما شروع به جستجو میکنید متوجه میشوید محتوای زیادی برای راهنمای خرید اسباب بازی نوشته شده است؛ اما کمتر به بازه سنی توجه شده است. توجه نکردن به بازه سنی یک مدل از کانتنت گپهایی است که میتواند خروجی خوبی را برای سایت داشته باشد.
سایر کانتنت گپها را با همین نگاه تحلیلی میتوان به دست آورد.
اگر در این بخش نیاز به کمک داشتید خوشحال میشوم از طریق ایمیل بخش تماس با من در ارتباط باشیم.
درود آقای شیخ نژاد
با این که من در بحث تولید محتوا و تبلیغ نویسی کلاس صِفرُم هستم، اما این مطلبتون خیلی واضح مفهوم رو برای من روشن کرد. به قول آقای محمد پیام بهرام پور کسی که خودش تجربه کرده باشه، از یک استاد تئوریسین بهتر می تونه دیگران رو راهنمایی کنه! سپاس و پاینده باشید.